در بازار بورس، یکی از موضوعات حائز اهمیت برای سرمایه‌گذاران، عرضه اولیه سهام شرکت‌هاست. بیش از ۹۰ درصد از عرضه‌های اولیه در بورس سودآور بوده‌اند، این نکته عرضه‌های اولیه را به عنوان حکم طلایی در بازار بورس تبدیل کرده است. این ویژگی باعث جلب توجه سرمایه‌گذاران شده و به عنوان یک فرصت با کمترین ریسک در معاملات بورس محسوب می‌شود. درک درست از عرضه اولیه و روش‌های معامله در این زمینه، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در بازار بورس به بهترین شکل ممکن سود کسب کنند.
عرضه اولیه چیست
عرضه اولیه یا Initial Public Offering (IPO) به معنای ارائه نخستین دفعه سهام یک شرکت در بازار بورس است. این اقدام، سهام شرکت را از حوزه خصوصی به عنوان یک اقدام استراتژیک به بازار عرضه می‌کند. شرکت‌های خصوصی، دولتی یا حتی شرکت‌های جدید تاسیس‌شده، به دنبال جذب سرمایه جهت تحقق رشد و توسعه خود هستند. از این رو با ثبت نام در بازار بورس و عرضه قسمتی از سهام خود از طریق IPO، این شرکت‌ها به تامین مالی مورد نیاز خود می‌پردازند.
عرضه عمومی اوراق بهادار امتیازات زیادی برای ناشران دارد. این امتیازات شامل دستیابی به سرمایه برای توسعه و گسترش فعالیت، افزایش نقدشوندگی از طریق تقویت تقاضا برای سهام، ارزش‌گذاری توسط بازار، دستیابی به اطلاعات تحلیلی، افزایش اعتماد شرکا و مشتریان و بهبود ارزش‌گذاری شرکت به علت افزایش معاملات و آگاهی بهتر از وضعیت شرکت می‌شوند. عملیات IPO به عنوان یک چارچوب مناسب جهت بهره‌گیری از امکانات تنوع بهینه در سهامداری شرکت نیز محسوب می‌شود.
تفاوت خرید عرضه اولیه با خرید و فروش سهام
در لغت، زمانی که سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار بورس عرضه می‌شود، روز عرضه یا روز اول عرضه نام دارد. این عمل به عنوان عرضه اولیه شناخته می‌شود و در IPO عمومی، اطلاعات مهمی از جمله نام شرکت، نماد سهم، تاریخ عرضه، تعداد سهام قابل عرضه و سهمیه خریداران حقیقی و حقوقی مشخص می‌شود. خرید سهام در این مرحله بدون محدودیت قیمت معامله ممکن است.
سهام در IPO، معمولا ارزان‌تر از ارزش واقعی آن عرضه شده که این امر سبب جلب تقاضا بالا از سرمایه‌گذاران می‌شود. پس از روز عرضه، سهام به بازار وارد شده و معاملات عادی خود را شروع می‌کند. سرمایه‌گذاران باید پس از انتقال سهام به بازار، با توجه به تحلیل دقیق و کنترل اطلاعات مختلف، به خرید سهام پرداخته و تصمیمات خود را با احتیاط انجام دهند. این فرایند متعادل کردن قیمت سهام پس از عرضه اولیه، سرمایه‌گذاران را به انجام تحلیل گسترده‌تر و سنجیده‌تری از عوامل تأثیرگذار در سهم تشویق می‌کند.
با اطلاعات گسترده و تحلیل دقیق، سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان و بررسی هوشمندانه، سفارش خرید سهام را ثبت کرده و به بهترین شکل ممکن از فرصت‌های بازار بورس بهره‌مند شوند.
رشد قیمت سهم پس از عرضه اولیه به چه عواملی بستگی دارد؟
حال که دانستیم ipo چیست، در این بخش قصد داریم بدانیم که رشد قیمت پس از عرضه اولیه به چه عواملی بستگی دارد. راهکارها و عوامل تأثیرگذار در رشد قیمت سهام پس از عرضه اولیه
رشد قیمت سهم پس از عرضه اولیه یکی از موارد حیاتی برای سرمایه‌گذاران است و به عوامل گوناگون بستگی دارد که در زیر به تفصیل آنها را بررسی خواهیم کرد.
1. تعداد سهام عرضه شده:
تعداد سهام عرضه شده مستقیما بر روی رشد سهم تأثیرگذار است. در صورتی که تعداد عرضه کمتر باشد، فروشندگان نیز کمتر خواهند بود و این می‌تواند موجب افزایش قیمت سهم شود.
2. رفتار سهامدار عمده:
رفتار سهامدار عمده پس از عرضه اولیه نقش مهمی در تعیین رشد سهم ایفا می‌کند. اگر سهامدار عمده تصمیم به عرضه سهام اضافی نگیرد، این ممکن است منجر به رشد بیشتری در قیمت سهم شود.
3. جو کلی بازار:
وضعیت جو کلی بازار نیز تاثیرگذار است. در زمانی که جو کلی بازار مثبت و خوشبین است، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به خرید سهام دارند، که این می‌تواند قیمت سهم را افزایش دهد.
4. اخبار و شایعات:
اخبار و شایعات پیرامون سهم نقش حیاتی در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دارند. اخبار منفی یا مثبت می‌تواند تاثیر زیادی بر روی رشد قیمت سهم داشته باشد.
5. فاصله قیمت با ارزش ذاتی:
فاصله قیمتی که سهم در عرضه اولیه دارد، به معنای ارزانی یا گرانی آن نسبت به ارزش ذاتی است. سهام ارزان‌تر ممکن است خریداران را ترغیب به خرید بیشتر کند و رشد قیمت سهم را تسریع بخشد.
در نتیجه، سرمایه‌گذاران با دقت به این عوامل توجه کرده و در کنار اطلاعات درباره این که عرضه اولیه چیست و تحلیل کاملی از وضعیت بازار و شرایط شرکت را انجام می‌دهند. این کار باعث می‌شود تا وارد معاملات شوند تا بهترین تصمیمات را در خصوص سرمایه‌گذاری در سهام پس از عرضه اولیه بگیرند.
بازدهی عرضه اولیه در قالب یک مثال
در طول چند سال اخیر، عرضه‌های اولیه شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار با بازدهی‌های متنوع و گاهی متضاد روبرو شده‌اند. در اینجا به بررسی چند مثال از بازدهی عرضه‌های اولیه در سال‌های مختلف می‌پردازیم:
سال ۹۶:
- شرکت مبین وان کیش با بازدهی 188% طی ۲۵ روز به نمایندگی از عرضه‌های موفق است.
- شرکت پرداخت ملت نیز با 26% بازدهی در ۸ روز نشان دهنده عملکرد قابل توجه است.
- در عوض، شرکت شفادارو با -2% بازدهی طی ۵ روز، بازدهی منفی داشته است.
سال ۹۷:
- عطرین نخ قم با بازدهی 90% در ۲۰ روز، یکی از پر بازده‌ترین عرضه‌های این سال بود.
- شرکت کشاورزی و مکانیزه اصفهان کشت با 100% بازدهی در ۲۴ روز نشان از موفقیت دیگری است.
- کشت و دام پارس نیز با 100% بازدهی طی ۳۵ روز به سهامداران خود سود زیادی اعطا کرد.
سال ۹۸:
- شرکت دارویی رهاورد تامین با بازدهی 225% در ۴۰ روز، از عرضه‌های پر سود سال بود.
- پلی پروپیلن جم با 27% بازدهی در ۷ روز، نشان از توانایی جذب سرمایه دارد.
- سرمایه‌گذاری صدر تامین و توسعه مولد نیروگاهی جهرم نیز با بازدهی 20% و 40% به ترتیب، در بازار جایگاه مهمی دارند.
با وجود این مثال‌ها، لازم به ذکر است که بازدهی عرضه‌های اولیه متغیر بوده و همواره با موفقیت همراه نمی‌شود. سرمایه‌گذاران برای انتخاب بهترین فرصت‌ها و دستیابی به بازدهی مطلوب، نیاز به تحلیل دقیق و شناخت عمیق از بازار دارند.
اگر اولین تجربه سهامداریتان است، عرضه اولیه گزینه مناسبی محسوب می‌شود
تجربه اولین سرمایه‌گذاری برای بسیاری از افراد در بورس تهران، عمدتا به خرید در عرضه‌های اولیه باز می‌گردد و این تجربه معمولا با لذتی شیرین همراه است. زیرا هنگامی که یک شرکت سهام خود را به بازار معرفی می‌کند، عموما در مدت چند روز اول، بازار شاهد صف‌های پر از سفارشات خرید است و ارزش سهام این شرکت‌ها معمولا در این دوره با رشد حداکثری درصدی همراه است.
اما این امر نشان‌دهنده این نیست که همیشه عرضه اولیه با سود همراه باشد. در برخی موارد، به دلیل قیمت‌گذاری بالا، بعضی از خریداران به سرعت پس از خرید، سهام خود را فروختند و اگر سرمایه‌گذاری در این زمان انجام نشود، ممکن است زیان به وجود آید. علاوه بر این، در بازار ثانویه، قیمت سهام ممکن است از قیمت کشف شده در زمان عرضه اولیه کمتر شده و روند سهام نزولی شود.
بنابراین، ادعای “سرمایه‌گذاری کاملا بدون ریسک” برای خرید سود از بازار انواع عرض اولیه صحت ندارد. سرمایه‌گذاران باید با دقت و دانش کافی به بازار نگریسته و تحلیل ریسک و بازده را در نظر بگیرند تا از انتخاب صحیح و سودآور برای سرمایه‌گذاری خود اطمینان حاصل کنند.
بررسی سود عرضه اولیه
عرضه‌های اولیه در بیشتر موارد به عنوان یک فرصت سودآور در بازار سرمایه شناخته می‌شوند. این به دلیل محدودیت تعداد سهام در این عرضه‌هاست که باعث ایجاد صف خرید قوی می‌شود. تقاضای بسیاری از سرمایه‌گذاران برای شرکت در راهبرد و توسعه شرکت‌های جوان، باعث افزایش ارزش سهام در دوره اولیه می‌شود.
تشکیل صف خرید نیز یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت سهام است. در بسیاری از موارد، سرمایه‌گذاران در بازه کوتاه پس از خرید سهام از یک شرکت جدید، سود قابل توجهی حاصل می‌کنند. هرچند مبلغ این سود ممکن است نسبت به اندازه بازار کمتر باشد، اما با توجه به نسبت کوتاه مدت و حجم محدود سهام در عرضه اولیه، این سود همچنان جذابیت دارد.
قیمت خرید در عرضه‌های اولیه معمولا به اندازه کمیت سهام پایین است و با توجه به محدودیت‌های تعداد خریداران، حتی اگر سود اولیه تا ۵۰ درصد هم رسیده باشد، مبلغ به صاحبان سهام به مقدار کم خواهد رسید. این موقعیت، تا حدی ناچیزی از سود به سهامداران عرضه‌های اولیه منتقل می‌شود.
سخن پایانی
عرضه اولیه سهام، فرآیند معرفی اولین بار سهام یک شرکت به بازار سرمایه است. این فرصت معمولا جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاران دارد، زیرا تعداد محدود سهام و تقاضای فزاینده ایجاد صف خرید قوی می‌کند. با این حال، عرضه اولیه همواره سودآور نیست. قیمت گذاری بالا یا اخبار منفی ممکن است باعث زیان شود. در بسیاری از موارد، سود اولیه نسبت به محدودیت تعداد سهام، ناچیز است. لذا تصمیم‌گیری در خرید سهام در عرضه اولیه نیازمند دقت و تحلیل دقیق از سوی سرمایه‌گذاران است.
افزایش ارزش شرکت بر اساس عرضه اولیه عمومی سهام (IPO)
سوالات متداول
- عرضه اولیه چیست؟
عرضه اولیه، مرحله اولیه عرضه سهام یک شرکت به عنوان نماینده اولین ورود به بازار سرمایه است.
- آیا عرضه اولیه سهام همیشه سودآور است؟
نه، عرضه اولیه همواره سودآور نیست؛ قیمت گذاری بالا یا شرایط بازار ممکن است باعث زیان شود.
- چرا سرمایه‌گذاران به عرضه اولیه علاقه دارند؟
تعداد محدود سهام و تقاضای فزاینده، ایجاد فرصت جذابی برای سرمایه‌گذاران به دلیل احتمال رشد سریع ارزش سهام در این عرضه های اولیه می باشد.
