عرضه اولیه عمومی (IPO) یکی از مهم ترین اقداماتی است که هر شرکتی می تواند در طول عمر خود انجام دهد. این موضوع نه تنها نشان دهنده مرحله ای از رشد شرکت است، بلکه به سرمایه گذاران فرصتی می دهد تا بخشی از سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند. به هر حال، انجام فرآیند عرضه اولیه سهام به معنای عمومی کردن شرکت و معامله در بورس اوراق بهادار است.
برخی از IPO ها از اهمیت بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند. این موضوع به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله وضعیت شرکت (اینکه چقدر شناخته شده است) و اینکه IPO چقدر از سهام شرکت را به بازار عرضه می کند، و البته برای شرکت مهم است که یک مدل تجاری منحصر به فرد و سابقه موفق و بازاری روبه رشد داشته باشد. لازم به ذکر است که اولین عرضه اولیه عمومی در جهان توسط کمپانی هند شرقی هلند منتشر شد.
در این لیست، بزرگترین عرضه های عمومی سهام در جهان را تا پایان سال 2021 فهرست کرده‌ایم. مبلغ جمع‌آوری شده توسط هر شرکت بر اساس عرضه و فروش سهام عادی آن می باشد.
1.شرکت نفت آرامکو عربستان
این شرکت نفت عربستانی یکی از بزرگترین شرکت‌های جهان است که در رتبه دوم فهرست 2000 شرکت برتر و بزرگتر، بر اساس رتبه بندی مجله فوربس برای سال 2023 قرار دارد، که به عنوان یک شرکت انرژی، نفت خام،گاز طبیعی، اکتشاف، تولید و حمل و نقل می باشد.
این شرکت در ماه دسامبر 2019 وارد بورس شد و معاملات خود را در بورس اوراق بهادار عربستان آغاز کرد. این شرکت در ابتدا با فروش 3 میلیارد برگه سهام، مبلغ 25.6 میلیارد دلار از فروش سهام در عرضه اولیه را به خود اختصاص داد. این رقم اولیه پس از اینکه شرکت 450 میلیون سهم دیگر را فروخت، به 29.4 میلیارد دلار افزایش یافت. و در نتیجه شرکت علی بابا را از رتبه اول حذف کرد و آرامکو را به بزرگترین عرضه اولیه سهام در تاریخ جهان تبدیل کرد.
اگر به این موضوع فکر می کنید که چگونه می توانید بخشی از سهام این شرکت ارزشمند را به دست آورید، باید بدانید که مقامات سعودی تصمیم گرفتند برای اینکه سرمایه گذاران داخلی کنترل شرکت را در دست بگیرند، عرضه اولیه را در بورس عربستان انجام دهند. اما شما می توانید با خرید سهام یک صندوق قابل معامله در بورس، مانند iShares MSCI Saudi Arabia ETF (KSA) که در تعدادی از سهام شرکت های عربستانی سرمایه گذاری می کند، به طور غیرمستقیم در آرامکو سرمایه گذاری کنید.
2. علی بابا (Alibaba)
تاریخ عرضه اولیه: 18 سپتامبر 2014
سرمایه جذب شده: 21.8 میلیارد دلار
صنعت: فناوری
عرضه اولیه سهام علی بابا (ALIBABA) همه رکوردها را شکست و به بزرگترین عرضه اولیه عمومی سهام تبدیل شد، حداقل تا زمانی که آرامکو عربستان آن را از رتبه اول حذف نکرده بود. چهار روز پس از عرضه اولیه سهام، پذیره نویسان از اوراق مشتقه و اختیار معامله فروش سهام بیشتری استفاده کردند و مجموع IPO را به 25 میلیارد دلار رساندند. اما چه چیزی باعث محبوبیت آن شد؟
رئیس هیئت مدیره شرکت علی بابا اعلام کرد که قصد دارد به بازارهای دیگر خارج از چین، به ویژه اروپا و ایالات متحده ورود کند. علی بابا یک شرکت فناوری مستقر در کشور چین است و کسب و کارهای زیرمجموعه آن عبارتند از:
AliExpress: یک شرکت تجارت الکترونیک آنلاین جهانی که بسیار شبیه شرکت آمازون است.
Freshippo : یک زنجیره خرده فروشی است که خرید آنلاین و فروشگاهی را با هم ادغام کرده است.
Youku : یک پلت فرم ویدیویی که در دسترس استفاده کنندگان آن در چین است.
اگرچه شرکت های فناوری به طور سنتی در بازار سهام NASDAQ فهرست می شوند، اما علی بابا بورس نیویورک (NYSE) را برای عرضه اولیه خود انتخاب کرد.
3. سافت بانک ژاپن
تاریخ عرضه اولیه سهام: 10 دسامبر 2018
سرمایه جذب شده: 21.3 میلیارد دلار
صنعت: خدمات ارتباطی و مخابراتی
سافت بانک در سال 1986 تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در توکیو قرار دارد. برخلاف آنچه که ممکن است از نام آن به ذهن بیاید، این یک بانک نیست؛ این شرکت در واقع طیف وسیعی از خدمات ارتباطی از جمله ارتباطات تلفن همراه و تلفن ثابت و همچنین خدمات ISP را ارائه می دهد. همچنین به فروش دستگاه های تلفن همراه به مصرف کنندگان می پردازد.
معاملات سهام در بورس اوراق بهادار توکیو پس از تکمیل عرضه عمومی اولیه شرکت در دسامبر 2018 آغاز شد و مبلغ بدست آمده از این عرضه بیش از 21 میلیارد دلار بود. اما سهام سافت بانک در اولین روز معاملاتی خود حدود 14.5 درصد کاهش یافت.
4 . شرکت شبکه ارتباطات سیار (NTT)
تاریخ عرضه اولیه: 22 اکتبر 1998
سرمایه جذب شده: 18.1 میلیارد دلار
صنعت: خدمات ارتباطی
شرکت شبکه ارتباطات سیار (NTT) که با نام NTT DoCoMo نیز شناخته می شود، یک شرکت مخابراتی مستقر در توکیو است که در اکتبر 1998 وارد بازار سهام شد. این شرکت برنامه خود را برای عرضه اولیه سهام در طول بحران مالی آسیا در سال 1997 اعلام کرد. این شرکت موفق شد بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس را برای تیم پذیره نویسی خود انتخاب نماید، تا امور مربوط به پذیره نویسی عرضه اولیه سهام را برای این شرکت انجام دهد.
در زمان عرضه اولیه، شرکتNTT تقریباً 57 درصد از بازار تلفن همراه ژاپن را در اختیار داشت. این عرضه اولیه سبب شد که این شرکت سومین شرکت از نظر ارزش بازار در کشور ژاپن در آن زمان باشد.
5. ویزا (VISA)
تاریخ عرضه اولیه: 18 مارس 2008
سرمایه جذب شده: 17.4 میلیارد دلار
صنعت: خدمات مالی و فناوری
ویزا (V) در پردازش کارت های بدهی و اعتباری تخصص دارد. دفتر مرکزی این شرکت در سانفرانسیسکو، کالیفرنیا، بیش از 70 میلیون مشتری دارد که از خدمات آن در سراسر جهان استفاده می کنند. این شرکت هر سال بیش از 206 میلیارد تراکنش را تسهیل می کند.
شاید عجیب به نظر برسد که این شرکت در طول بحران مالی جهانی (سال 2008) وارد بازار سرمایه شد. و به سختی می توان باور کرد که به اندازه 17.4 میلیارد دلار جمع آوری کرد. هر سهم این شرکت 44 دلار قیمت گذاری شد، و این به این معنی است که شرکت در طول عرضه اولیه خود تعداد 406 میلیون برگه سهم فروخت.
یکی از مواردی که شرکت ویزا را از سایر شرکت‌های خدمات مالی متمایز می‌کند (و شاید دلیل موفقیت آن هم همین باشد)، این است که در واقع به مشتریان خود قرض نمی‌دهد، به این معنی که عدم پرداخت ها (نکول ها) و یا تاخیر در پرداخت‌ها را نمی پذیرد و پول خود را از طریق هزینه های پردازش پرداخت به دست می آورد.
6. گروه AIA
تاریخ عرضه اولیه: 21 اکتبر 2010
سرمایه جذب شده: 17.8 میلیارد دلار
صنعت: خدمات مالی
AIA یک شرکت سرمایه گذاری و بیمه مستقر در هنگ کنگ است که اکنون در بورس اوراق بهادار هنگ کنگ معاملاتش انجام می شود. پذیره نویسی سهام این شرکت توسط گروه Citi انجام شده است. این شرکت انواع خدمات مالی از جمله بیمه را به استفاده کنندگان از آن در 18 کشور مختلف آسیایی ارائه می کند.
پس از جمع آوری تقریباً 18 میلیارد دلار، این شرکت به بزرگترین گروه بیمه عمر پان آسیایی مستقل و لیست شده در بازار سرمایه تبدیل شد.
7 – شرکت Enel SpA
تاریخ عرضه اولیه سهام: 1 نوامبر 1999
سرمایه جذب شده: 16.4 میلیارد دلار
صنعت: تجهیزات
Enel (ENIA) ممکن است نامی آشنا در ایالات متحده نباشد، اما در ایتالیا، جایی که مستقر است، به خوبی شناخته شده است. این شرکت انرژی برق را برای مصرف کنندگان آن در 31 کشور اروپایی و آسیایی از طریق 2.2 میلیون کیلومتر خطوط برق تامین می کند.
این شرکت انتظار داشت در زمان عرضه عمومی حدود 19 میلیارد دلار منابع جذب کند، اما علاقه سرمایه گذاران برای خرید سهام آن در عرضه اولیه کاهش یافته بود.
با این حال، Enel موفق شد حدود 16.4 میلیارد دلار جمع آوری کند و آن را به یکی از بزرگترین عرضه های عمومی در زمان خود تبدیل کرد.
8. متا (فیسبوک سابق)
تاریخ عرضه اولیه: 17 می 2012
سرمایه جذب شده: 16 میلیارد دلار
صنعت: فناوری
شرکتی که پشت پلتفرم محبوب رسانه های اجتماعی (META) قرار دارد، یکی از بزرگترین عرضه های عمومی تاریخ بود که در باره آن تبلیغات بسیاری شده بود. در 17 می 2012 این عرضه انجام شد و توانست کمی بیش از 16 میلیارد دلار جمع آوری کند.
عرضه عمومی سهام این شرکت فناوری رسانه های اجتماعی با مسائل تجاری و اتهامات مشکوکی مانند به اشتراک گذاری اطلاعات افراد همراه شده بود. سهام آن پس از باز شدن بازار کاهش یافت و سهام آن در طی چند ماه بعد تقریباً 40 درصد از ارزش خود را از دست داد. سرمایه گذاران تا آگوست 2012 حدود 50 میلیارد دلار را از دست دادند.
9. جنرال موتورز
تاریخ عرضه اولیه: 17 نوامبر 2010
سرمایه جذب شده: 15.8 میلیارد دلار
صنعت: خودروسازی
جنرال موتورز (GM) در اواسط نوامبر 2010 عرضه اولیه خود را انجام داد و تقریبا 16 میلیارد دلار و سپس 4.35 میلیارد دلار دیگر سهام ترجیحی جذب کرد.
این یکی از بزرگترین IPO ها برای شرکت های مستقر در ایالات متحده بود. جنرال موتورز مالک شورلت، بیوک، جی ام سی و کادیلاک است.
10 – بانک ICBC
تاریخ عرضه اولیه: 20 اکتبر 2006
سرمایه جذب شده: 14 میلیارد دلار
صنعت: خدمات مالی
بانک ICBC یا بانک صنعتی و تجاری چین، یک شرکت خدمات مالی چند ملیتی است که در پکن مستقر می باشدشرکت ICBC که در سال 1984 تأسیس شد، طیف وسیعی از محصولات و خدمات مالی را به مشتریان خرده فروشی و شرکتی در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی و اقیانوسیه ارائه می‌کند.
این شرکت زمانی که شروع به عرضه اولیه سهام خود در بورس اوراق بهادار هنگ کنگ (HKG) کرد، توانست در صدر فهرست قرار گیرد. این معامله توسط بانک سرمایه گذاری مریل لینچ انجام شد.
این شرکت همچنین سهام خود را به طور همزمان در بورس شانگهای نیز عرضه کرد و 5 میلیارد دلار سرمایه اضافی دیگر را نیز جذب کرد.
در 19 ژانویه 2007، ICBC از یک گزینه دیگری استفاده کرد که به شرکت اجازه می داد که درصدی از IPO خود را در مدت زمان دیگری انجام دهد، که این موضوع سبب شد مبلغ کل عرضه اولیه عمومی این شرکت به 21.9 میلیارد دلار برساند و آن را به سومین IPO بزرگ جهان تبدیل کند.
کدام شرکت بزرگترین IPO را در تاریخ داشته است؟
بزرگترین عرضه اولیه عمومی تاریخ جهان توسط آرامکو عربستان انجام شد. سهام این شرکت در 11 دسامبر 2019 در Tadawul (بورس اوراق بهادار عربستان سعودی) عرضه عمومی شد. این شرکت با فروش سه میلیارد سهام، 25.6 میلیارد دلار جذب کرد. این رقم اولیه پس از فروش 450 میلیون سهام دیگر توسط این شرکت به رقم بزرگ 29.4 میلیارد دلار افزایش یافت.
برخی از بزرگترین IPO ها در تاریخ ایالات متحده چه بوده اند؟
بزرگترین عرضه های عمومی در تاریخ ایالات متحده شامل علی بابا (21.8 میلیارد دلار)، ویزا (17.4 میلیارد دلار)، Enel (16.4 میلیارد دلار)، متا (16 میلیارد دلار) و جنرال موتورز (15.8 میلیارد دلار) است.
بزرگترین IPOهای فناوری چه بوده اند؟
علی‌بابا به عنوان بزرگترین عرضه اولیه فناوری تا به امروز، در سپتامبر 2014، مجموعاً 21.8 میلیارد دلار جذب کرد. همچنین عرضه عمومی اولیه شرکت متا به ارزش 16 میلیارد دلار، آن را به یکی از بزرگترین عرضه های فناوری در تاریخ تبدیل کرده است.
بزرگترین IPO در خارج از ایالات متحده چه بوده است؟
عنوان بزرگترین عرضه اولیه سهام در خارج از ایالات متحده به آرامکوی سعودی می رسد. این شرکت انرژی همچنین با جمع آوری 25.6 میلیارد دلار در دسامبر 2019، رتبه اول را به عنوان بزرگترین IPO جهان به دست آورده است.
سخن پایانی
عرضه اولیه سهام علی بابا که بسیار مورد توجه واقع شده بود، حداقل تا سال 2019 که آرامکو عربستان آن را حذف کرد و به آن جایگاه دست یافت، بزرگترین عرضه اولیه سهام در تمام دوران ها بود. ویزا، فیس بوک و جنرال موتورز تنها شرکت های مستقر در ایالات متحده هستند که در فهرست 10 شرکت برتر IPO جهانی قرار دارند.
