مفهوم نرخ بهره و انواع مختلف آن

نرخ بهره چیست؟

نرخ بهره مبلغی اضافه بر اصل وام است که وام دهنده از وام گیرنده طلب می کند و این مبلغ اضافه، درصدی از اصل وام است. نرخ بهره وام معمولاً به صورت سالانه ذکر می شود و به صورت نرخ درصد سالانه (APR) بیان می شود.

نرخ بهره همچنین می تواند برای یک حساب پس انداز یا گواهی سپرده (CD) اعمال شود. در این صورت، بانک یا موسسه اعتباری درصدی از وجوه واریز شده را به صاحب حساب پرداخت می کند. بازده درصدی سالانه (APY) به سود کسب شده در این حساب های سپرده اشاره دارد.

مفهوم نرخ بهره

بهره اساساً هزینه ای برای وام گیرنده برای استفاده از یک دارایی است. دارایی های قرض شده می تواند شامل پول نقد، کالاهای مصرفی، وسایل نقلیه و سایر دارایی ها باشد. به همین دلیل، نرخ بهره را می توان به عنوان “هزینه پول” در نظر گرفت – نرخ های بهره بالاتر، گرفتن همان مقدار پول را گران تر می کند.

نرخ بهره برای اکثر وام ها یا تسهیلات اعمال می شود. افراد برای خرید خانه، تامین مالی پروژه ها، راه اندازی یا تامین مالی مشاغل، یا پرداخت شهریه دانشگاه، پول قرض می کنند؛ کسب و کارها با خرید دارایی های ثابت و بلندمدت مانند زمین، ساختمان و ماشین آلات، برای تامین مالی پروژه های سرمایه ای وام می گیرند و عملیات خود را توسعه می دهند. پول قرض گرفته شده یا به صورت یکجا در تاریخ از پیش تعیین شده و یا به صورت اقساط دوره ای بازپرداخت می شود.

برای وام ها، نرخ سود و بهره به اصل پولی اعمال می شود که مبلغ وام است. نرخ بهره در حقیقت هزینه بدهی برای وام گیرنده و نرخ بازده برای وام دهنده است. پولی که باید بازپرداخت شود معمولاً بیشتر از مبلغ قرض گرفته شده است، زیرا وام دهندگان به خاطر از دست دادن فرصت استفاده از پول در طول دوره ای که وام داده اند، به غرامت نیاز دارند. وام دهنده می توانست در آن دوره به جای ارائه وام، وجوه را سرمایه گذاری کند، که باعث ایجاد درآمد از دارایی می شد. تفاوت بین کل مبلغ بازپرداخت و اصل وام، سود برای وام دهنده و بهره برای وام گیرنده می باشد.

زمانی که از نظر وام دهنده، ریسک کسی که وام را می گیرد کم باشد، معمولاً نرخ بهره کمتری از وام گیرنده دریافت می شود. اگر وام گیرنده با ریسک بالا در نظر گرفته شود، نرخ بهره ای که از آنها دریافت می شود بالاتر خواهد بود که منجر به هزینه بالاتر برای وام خواهد شد.

نکته مهم:

ریسک معمولاً زمانی ارزیابی و بررسی می شود که وام دهنده به میزان اعتبار وام گیرنده نگاه می کند، به همین دلیل است که اگر می خواهید برای بهترین نرخ های وام، واجد شرایط باشید، داشتن یک امتیاز و اعتبار عالی مهم است.

نرخ بهره ساده

اگر یک وام 300.000 دلاری از بانک بگیرید و در قرارداد وام قید شده باشد که نرخ بهره وام 4٪ ساده است، به این معنی است که باید مبلغ اصلی وام 300.000 دلار به علاوه 4% بهره یعنی (300.000*4%= 12000 دلار) به بانک بپردازید یعنی جمعا 312.000 دلار.

مثال بالا بر اساس فرمول سود ساده سالانه محاسبه شده است که عبارت است از:

بهره ساده = اصل x نرخ بهره x زمان

در مثال قبل، فردی که این وام را گرفته است باید ۱۲۰۰۰ دلار سود در پایان سال بپردازد، البته با این فرض که این وام فقط یک قرارداد وام یک ساله است. اما اگر این وام، یک وام 30 ساله باشد، سود پرداختی به شرح زیر خواهد بود:

 

بهره ساده =  300.000 * 4% *  30 = 360.000 دلار

 

نرخ بهره ساده 4% سالانه به سود سالانه 12000 دلار تبدیل می شود. پس از 30 سال، وام گیرنده باید 12000 دلار ضربدر 30 سال برابر با 360.000  دلار پرداخت بهره بابت این وام داشته باشد، که این موضوع توضیح می دهد که چگونه بانک ها از طریق ارائه تسهیلات، وام مسکن و انواع دیگر وام ها، درآمد کسب می کنند.

نرخ بهره مرکب

برخی از وام دهندگان روش بهره مرکب را ترجیح می دهند، به این معنی که در این روش وام گیرنده بهره بیشتری می پردازد. بهره مرکب که سود بهره را نیز شامل می شود، هم به اصل و هم به سود انباشته شده در دوره های قبلی بهره تعلق می گیرد. بانک فرض می کند که در پایان سال اول، وام گیرنده اصل و بهره آن سال را بدهکار است. در این نوع بهره، بانک فرض می کند که در پایان سال دوم، وام گیرنده اصل سرمایه به اضافه سود سال اول به اضافه بهره سود سال اول را نیز بدهکار است.

سود بدهی به روش مرکب بیشتر از بهره بدهی با استفاده از روش بهره ساده است. سود به صورت ماهانه از اصل سرمایه که شامل سود تعلق گرفته از ماه های قبل نیز می شود، محاسبه می گردد. برای بازه های زمانی کوتاه تر، محاسبه بهره برای هر دو روش (ساده و مرکب) به هم نزدیک خواهد بود، اما با افزایش زمان وام دهی، تفاوت بین این دو نوع محاسبه بهره افزایش می یابد.

با استفاده از مثال قبل، اما این دفعه با روش بهره مرکب، در پایان سال سی ام، کل بهره بدهی تقریباً برابر با 700,000 دلار در یک وام 300,000 دلاری با نرخ بهره 4٪ می باشد.

برای محاسبه بهره مرکب می توان از فرمول زیر استفاده کرد:

Compound Interest = P * [(1 + interest rate)ⁿ – 1]

بدین صورت که:

P = اصل مبلغ وام

n = تعداد دوره های مرکب شدن

بیایید به مثال دیگری نگاه کنیم؛ شخصی یک وام سه ساله 10.000 دلاری با نرخ بهره 5 درصد می گیرد که سالانه مرکب می شود، همانطور که در ادامه مشاهده می شود در پایان سال سوم، بر اساس محاسبه انجام شده، او 1576.25 دلار به عنوان بهره وام می پردازد:

10.000 * [(1+0.05)³ – 1] = 10.000 * [1.157625 – 1] = 1.576.25 $

 

سود مرکب و حساب های پس انداز

وقتی با استفاده از حساب پس انداز پول پس انداز می کنید، بهره مرکب مطلوب است. سودی که در این حساب‌ها به دست می‌آید، مرکب می‌شود و به‌عنوان پاداشی به صاحب حساب است که به بانک اجازه استفاده از وجوه سپرده ‌شده را داده است.

به عنوان مثال، اگر شما 500.000 دلار به یک حساب پس انداز با بازده بالا واریز کنید، بانک می تواند 300.000 دلار از این وجوه را به عنوان پرداخت وام به سایرین استفاده کند. بانک برای جبران فرصت از دست رفته شما سالانه 5 درصد سود به حسابتان واریز می کند. بنابراین، در حالی که بانک 8 درصد از وام گیرنده می گیرد، 5 درصد به صاحب حساب می دهد و 3 درصد سود آن را به عنوان کارمزد بر می دارد. در واقع، پس انداز کنندگان به بانک پول قرض می دهند که آن بانک نیز به نوبه خود، وجوهی را در ازای بهره در اختیار وام گیرندگان قرار می دهد.

نکته:

بر اساس اثر گلوله برفی (که با چرخیدن و حرکت کردن بر روی برف بزرگ و بزرگ تر می شود)، مرکب کردن نرخ‌های بهره، حتی زمانی که نرخ‌ها در پایین‌ترین حد خود هستند، می‌تواند به شما در ایجاد ثروت در طول زمان کمک کند.

هزینه بدهی وام گیرنده

در حالی که نرخ های بهره نشان دهنده درآمد و سود برای شخص وام دهنده است، این نرخ ها در حقیقت، هزینه بدهی برای شخص وام گیرنده می باشند. شرکت ها و بنگاه های اقتصادی، هزینه استقراض را در مقابل هزینه حقوق صاحبان سهام، مانند پرداخت سود سهام، می سنجند تا مشخص کنند کدام منبع تامین مالی کم هزینه تر خواهد بود. از آنجایی که اکثر شرکت‌ها سرمایه خود را با دریافت بدهی و یا انتشار سهام جدید تامین می‌کنند، ابتدا هزینه سرمایه برای رسیدن به ساختار سرمایه بهینه از طریق استفاده از یکی از روش های تامین مالی مذکور ارزیابی می گردد.

نرخ APR در برابر نرخ APY

نرخ بهره وام های مصرفی معمولاً به عنوان نرخ درصد سالانه (APR) ذکر می شود، این نرخ بازدهی است که وام دهندگان برای قرض دادن پول خود تقاضا می کنند. به عنوان مثال، نرخ بهره در کارت های اعتباری ایالات متحده آمریکا به عنوان APR ذکر شده است.

بازده درصدی سالانه (APY) نرخ بهره ای است که در یک بانک یا موسسه اعتباری از یک حساب پس انداز یا CD به دست می آید، در این مورد نرخ بهره ترکیبی در نظر گرفته می شود.

نرخ بهره چگونه تعیین می شود؟

نرخ بهره توسط بانک ها (بانک مرکزی) و بر اساس عوامل متعددی مانند وضعیت اقتصاد تعیین می شود. بانک مرکزی یک کشور (به عنوان مثال، فدرال رزرو در ایالات متحده) نرخ بهره را تعیین می کند که هر بانک از آن برای تعیین محدوده APR خود استفاده می کند. زمانی که بانک مرکزی نرخ بهره را در سطح بالایی تعیین می کند، هزینه بدهی افزایش می یابد. وقتی هزینه بدهی بالا باشد، این موضوع مردم را از استقراض منصرف می کند و تقاضای مصرف کننده را کند می کند، نرخ بهره با تورم افزایش می یابد.

برای مبارزه با تورم، بانک ها ممکن است داشتن ذخیره بالاتری را تعیین کنند، عرضه پول را محدود کنند، یا تقاضای بیشتری برای اعتباردهی به وجود بیاورند. در یک اقتصاد با نرخ بهره بالا، مردم به پس انداز پول خود متوسل می شوند زیرا از پس انداز خود، نرخ سود بیشتری دریافت می کنند، اما بازار سهام آسیب می بیند زیرا سرمایه گذاران ترجیح می دهند از نرخ بالاتر پس انداز استفاده کنند تا اینکه در بازار سهام با بازده کمتر سرمایه گذاری کنند، همچنین کسب و کارها دسترسی محدودی به منابع مالی سرمایه ای از طریق بدهی دارند که منجر به انقباض اقتصادی می شود.

اقتصادها اغلب در دوره هایی با نرخ بهره پایین تحریک می شوند زیرا وام گیرندگان به وام هایی با نرخ های ارزان دسترسی دارند؛ از آنجایی که در چنین مواردی نرخ بهره در پس‌انداز پایین است، مشاغل و افراد گوناگون، احتمال بیشتری دارد که به سمت خرید دارایی های پر ریسک تری مانند سهام حرکت کنند، این موضوع به رشد اقتصاد کمک می کند و مبالغ بیشتری به بازار سرمایه تزریق می شود که منجر به توسعه اقتصادی می گردد.

 

در حالی که دولت‌ها نرخ‌های بهره پایین‌تر را ترجیح می‌دهند، اما در نهایت آنها منجر به عدم تعادل بازار می‌شوند که در آن تقاضا بیش از عرضه است که باعث تورم می‌شود. هنگامی که تورم رخ می دهد، نرخ بهره افزایش می یابد که ممکن است به قانون والراس که در مورد تعادل در عرضه و تقاضای بازارهاست مربوط باشد.

7.63%

این عدد متوسط نرخ بهره وام مسکن 30 ساله با نرخ ثابت در اکتبر 2023 در ایالات متحده می باشد. این نسبت از 6.94 درصد در سال قبل و 3.09 درصد دو سال قبل به این عدد افزایش یافته است.

نرخ بهره و تبعیض در آن

با وجود قوانینی مانند قانون فرصت های اعتباری برابر (ECOA) که شیوه های تبعیض آمیز وام دهی را ممنوع می کند، اما نژادپرستی سیستماتیک در ایالات متحده حاکم است.

شواهدی وجود دارد که ثابت می کند سفید پوستان بیشتر برای وام مسکن تایید می شوند. داده های گزارش شده تحت قانون افشای وام مسکن خانه، جامع ترین اطلاعات در دسترس عموم در مورد فعالیت بازار وام مسکن، نشان می دهد که متقاضیان سیاهپوست، اسپانیایی-سفیدپوست و آسیایی ها در سال 2022 در 16.4٪، 11.1٪ و 9.2٪ مواقع از دریافت وام های رهنی متعارف خودداری کردند. ، به ترتیب. از سوی دیگر، درصد رد قبول ارائه وام برای متقاضیان سفیدپوست بسیار کمتر از 5.8٪ بود.

همچنین داده هایی وجود دارد که نشان می دهد نژاد افراد بر نرخ بهره تأثیر می گذارد، سایت Realtor.com  با استفاده از داده‌های وام مسکن در سال‌های 2018 و 2019، کشف کرد که به خریداران خانه در جوامع عمدتاً سیاه‌پوست وام‌های مسکن با نرخ بهره ای در حدود 13 امتیاز پایه بالاتر از خریداران مسکن در جوامع سفیدپوست ارائه می‌شود.

شواهد تبعیض نرخ بهره با وام مسکن توسط منابع دیگری از جمله دانشگاه هاروارد و اندیشکده مؤسسه Urban تأیید شده است که در سال 2022 ادعا کردند که به طور متوسط ​​مالکان سیاه پوست نرخ بهره 33 امتیاز پایه بالاتر از متوسط ​​مالکان سفیدپوست می پردازند.

 

اما همه با این یافته ها موافق نیستند؛ مطالعه ای توسط اقتصاددانان در هیئت مدیره فدرال رزرو به این نتیجه رسید که هیچ نژادی از رفتار تبعیض آمیز برخوردار نبوده، و نویسندگان آن گزارشات را به این حدس و گمان سوق داد که گزارش نابرابری ها در جاهای دیگر ممکن است به دلیل تمایل وام گیرندگان سیاهپوست و اسپانیایی تبار به انتخاب نرخ های بهره کمی بالاتر در ازای هزینه های اولیه پایین تر باشد.

هیئت فدرال رزرو معتقد است که تبعیض در حال بهبود است و این امر را تا حدی به افزایش پذیره نویسی و ثبت نام های سیستمی و خودکار و اجرای دقیق تر قانون وام مسکن منصفانه نسبت می دهد.

چرا نرخ بهره وام های 30 ساله بیشتر از وام های 15 ساله است؟

نرخ بهره تابعی از ریسک نکول و هزینه فرصت است؛ وام‌ها و بدهی‌های با تاریخ طولانی‌تر ذاتاً مخاطره‌آمیزتر هستند، زیرا زمان بیشتری وجود دارد که در طی آن وام گیرنده می‌تواند نکول کند. در عین حال، هزینه فرصت در دوره‌های زمانی طولانی‌تری نیز بزرگ‌تر می‌شود، بنابراین نرخ بهره وام های طولانی مدت تر بیشتر است.

چگونه فدرال رزرو از نرخ بهره در اقتصاد استفاده می کند؟

فدرال رزرو، همراه با سایر بانک های مرکزی در سراسر جهان، از نرخ بهره به عنوان ابزار سیاست پولی استفاده می کند. با افزایش هزینه استقراض در بین بانک‌های تجاری، بانک مرکزی می‌تواند بر بسیاری از نرخ‌های بهره دیگر مانند وام‌های شخصی، وام‌های تجاری و وام‌های مسکن تأثیر بگذارد. این امر به طور کلی وام گرفتن را گران تر می کند، تقاضا برای پول را کاهش می دهد و اقتصاد داغ را خنک می کند. از سوی دیگر، کاهش نرخ بهره، وام گرفتن پول را آسان‌تر می‌کند و خرید دارایی ها و سرمایه‌گذاری ها را تحریک می‌کند.

چرا قیمت اوراق قرضه به تغییرات نرخ بهره عکس العمل نشان می دهد؟

اوراق قرضه یک ابزار بدهی است که معمولاً نرخ بهره ثابتی را در طول عمر خود پرداخت می کند. بر این اساس اگر اوراقی معادل 1000 دلار قیمت داشته باشد و نرخ بهره (کوپن) آن 5 درصد باشد، سالانه 50 دلار به دارندگان اوراق پرداخت خواهد کرد. اگر نرخ بهره به 10 درصد افزایش یابد، پرداختی اوراق قرضه جدید منتشر شده دو برابر خواهد شد، یعنی 100 دلار به ازای هر 1000 دلار به ارزش اسمی. اوراق قرضه موجود که فقط 50 دلار می پردازد باید با تخفیف زیادی بفروشد تا کسی بخواهد آن را بخرد. به همین ترتیب، اگر نرخ بهره به 1 درصد کاهش یابد، اوراق جدیدتر فقط 10 دلار به ازای هر 1000 دلار به ارزش اسمی پرداخت خواهند کرد. از این رو، اوراق قرضه ای که 50 دلار پرداخت می کند، تقاضای بالایی خواهد داشت و قیمت آن بسیار بالاتر خواهد بود.

سخن پایانی

نرخ بهره هزینه بدهی برای وام گیرنده و نرخ بازده برای وام دهنده است. وقتی وام می‌گیرید، از شما انتظار می‌رود که مبلغی اضافی به عنوان غرامت هزینه فرصت از دست رفته به نهادی که به شما وام می‌دهد بپردازید. به همین ترتیب، اگر پولی را در یک حساب پس انداز واریز کنید، موسسه مالی ممکن است به شما پاداش دهد زیرا می تواند بخشی از این پول را برای دادن وام های بیشتری به مشتریان خود استفاده کند.

این هزینه ها یا پرداخت ها بهره نامیده می شوند و با نرخ مشخصی اعمال می شوند.