پذیره نویسی چیست؟
پذیره نویسی فرآیندی است که از طریق آن یک فرد یا یک موسسه ریسک مالی کسب و کار دیگری را در ازای دریافت کارمزد می پذیرد؛ این ریسک معمولاً شامل وام، بیمه یا سرمایه گذاری می شود، اصطلاح پذیره نویسی از این موضوع سرچشمه می‌گیرد که هر شخص حقیقی و یا حقوقی ریسک‌پذیر نام خود را به میزان ریسکی که می‌خواهد برای یک موضوع مشخص بپذیرد، بنویسد.
اگرچه مکانیسم پذیره نویسی در طول زمان تغییراتی کرده است، اما امروزه پذیره نویسی به عنوان یک موضوع کلیدی در دنیای مالی شناخته می شود.
کارکرد پذیره نویسی چگونه است؟
پذیره نویسی شامل انجام تحقیقات و ارزیابی درجه ریسکی است که هر متقاضی یا نهاد قبل از قبول آن ریسک در لیست بررسی های خود می آورد، این چک لیست به تعیین نرخ های استقراض منصفانه برای وام ها، ایجاد حق بیمه مناسب برای پوشش مناسب هزینه های بیمه گذاران، و ایجاد بازاری برای اوراق بهادار با قیمت گذاری دقیق ریسک های سرمایه گذاری کمک می کند. اگر ریسک خیلی زیاد تلقی شود، پذیره نویس ممکن است از پوشش آن امتناع کند.
موضوع ریسک عامل اساسی در تمام پذیره نویسی ها می باشد، به عنوان مثال در مورد مسئله وام و تسهیلات، ریسک آن مربوط به این است که آیا وام گیرنده وام را به صورت توافقی بازپرداخت می کند یا خیر، یا درمورد موضوع بیمه، این ریسک شامل این احتمال است که ممکن است بیمه‌گذاران در شرایط پیش بینی نشده ای به یکباره بیش از حد متعارف مطالبات خود را درخواست کنند، یا مثلا پیرامون موضوع اوراق بهادار، ریسک مربوطه این است که سرمایه گذاری های پذیره نویسی شده سودآور نباشند.
از جمله وظایف پذیره نویسان، این است که وام ها و به ویژه وام های مسکن را ارزیابی می کنند تا احتمال بازپرداخت مبالغ وام گیرنده طبق تعهد داده شده در بالاترین حد خود بوده که اینکار با دریافت وثیقه کافی صورت می پذیرد. در مورد بیمه، پذیره نویسان به دنبال ارزیابی سلامت بیمه گذار و سایر عوامل دخیل در آن هستند و ریسک بالقوه را در میان افراد و عوامل مختلف توزیع می کنند، پذیره نویسی اوراق بهادار، که اغلب از طریق عرضه های اولیه عمومی (IPO) انجام می شود، به تعیین ارزش اساسی شرکت در مقایسه با ریسک تامین مالی آن کمک می کند.
انواع پذیره نویسی
اساساً سه نوع مختلف پذیره نویسی وجود دارد: وام، بیمه و اوراق بهادار.
پذیره نویسی تامین مالی (تسهیلات و وام)
همه وام ها و تسهیلات تحت نوعی پذیره نویسی قرار می گیرند، در بسیاری از موارد، پذیره نویسی خودکار است و شامل ارزیابی سابقه اعتباری متقاضی، سوابق مالی، و ارزش وثیقه ارائه شده، همراه با عوامل دیگری است که به اندازه و نوع کاربرد وام و تسهیلات بستگی دارد، فرآیند ارزیابی می تواند از چند دقیقه تا چند هفته طول بکشد، بسته به اینکه آیا ارزیابی نیاز به مشارکت یک فرد حقیقی نیز دارد یا خیر.
رایج ترین نوع پذیره نویسی وام که شامل پذیره نویس تسهیلات افراد حقیقی می شود، برای وام مسکن است. که نوعی از پذیره نویسی وام است که اکثر مردم البته بیشتر در بازارهای پیشرفته دنیا با آن مواجه می شوند. شرکت یا موسسه پذیره نویس، درآمد، بدهی ها (بدهی)، پس انداز، سابقه اعتباری، امتیاز اعتباری و موارد دیگر را بسته به شرایط مالی فرد ارزیابی می کند، پذیره نویسی وام مسکن معمولاً یک هفته یا کمتر طول می کشد.
تامین مالی مجدد برای افراد که تسهیلات دریافتی را مجددا تمدید می کنند، اغلب بیشتر طول می کشد زیرا خریدارانی که با ضرب الاجل مواجه می شوند مشمول رفتار متفاوتی نسبت به سایرین می شوند، اگرچه درخواست‌های وام را می‌توان تأیید، رد و یا به حالت تعلیق درآورد، اما اکثر آنها با شرایطی تأیید و تمدید می‌شوند، به این معنی که موسسه یا شرکت پذیره‌نویس، مدارک یا اسناد اضافی را در این خصوص مطالبه خواهد کرد.
پذیره نویسی بیمه
در پذیره نویسی بیمه، تمرکز بر بیمه گذار بالقوه است، به عنوان مثال شخصی که به دنبال بیمه سلامت یا زندگی است، در گذشته، بیمه درمانی در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، برای اینکه میزان هزینه پرداختی متقاضی را تعیین نمایند و اینکه آیا اصلاً پوشش به وی ارائه می شود یا خیر، اغلب بر اساس شرایط قبلی متقاضی و بر اساس میزان سلامتی وی صادر می شد، از ابتدای سال 2014، بر اساس قانون مراقبت مقرون به صرفه، بیمه‌گران دیگر مجاز به رد پوشش یا اعمال محدودیت بر اساس شرایط قبلی نبودند.
تعهد بیمه عمر به دنبال ارزیابی ریسک بیمه‌گذار بالقوه بر اساس سن، سلامت، سبک زندگی، شغل، سابقه پزشکی خانوادگی، سرگرمی‌ها و سایر عوامل تعیین‌شده توسط بیمه‌گذار است، پذیره نویسی بیمه عمر می تواند منجر به تایید یا رد کامل شود.
پذیره نویسی اوراق بهادار
پذیره نویسی اوراق بهادار، که به دنبال ارزیابی ریسک و قیمت مناسب اوراق بهادار خاص – اغلب مربوط به یک IPO است – از طرف یک سرمایه گذار بالقوه، اغلب یک بانک سرمایه گذاری یا همان شرکت تامین سرمایه انجام می شود، بر اساس نتایج فرآیند پذیره نویسی، یک بانک سرمایه گذاری اوراق بهادار صادر شده توسط شرکتی را که اقدام به عرضه اولیه سهام خود می کند، خریداری کرده و سپس آن اوراق را در بازار ثانویه می فروشد.
پذیره نویسی تضمین می کند که IPO شرکت، سرمایه مورد نیاز خود را در نهایت دریافت می کند و برای پذیره نویسان حق بیمه یا سودی را برای خدماتی که ارائه می دهد فراهم می کند، سرمایه گذاران از فرآیند بررسی و ارزیابی که پذیره نویسی برای آنان فراهم می کند و توانایی این سرمایه گذاران را برای تصمیم گیری آگاهانه سرمایه گذاری خود بالا می برند، منفعت خواهند برد.
این نوع پذیره نویسی می تواند شامل سهام و اوراق بهادار، از جمله اوراق قرضه دولتی، شرکتی یا شهرداری باشد، پذیره نویسان این اوراق را از ناشران اوراق می خرند تا آنها را برای کسب سود به سرمایه گذاران یا معامله گران دیگر بفروشند، گاهی ممکن است که بیش از یک پذیره نویس یا گروهی از پذیره نویسان درگیر موضوع باشند، که این گروه به عنوان سندیکای پذیره نویس شناخته می شوند.
پذیره نویسی چقدر طول می کشد؟
چارچوب زمانی برای پذیره نویسی در بین محصولات مختلف سرمایه گذاری متفاوت است، زیرا پذیره نویس باید مدتی را صرف بررسی مشخصات ریسک هر سرمایه گذاری کند، وام های شخصی و محصولات بیمه ای به طور کلی پذیره نویسی نسبتاً ساده ای دارند.
وام های شخصی
برای وام خودرو، فرآیند توسط الگوریتمی مدیریت می شود که متقاضی را با سایر وام گیرندگان با مشخصات مشابه مقایسه می کند، این فرآیند حداکثر چند روز طول می کشد و در برخی موارد تقریباً آنی است.
وام مسکن بیشتر طول می کشد زیرا پذیره نویس باید درآمد، نوع اشتغال و سابقه اعتبار وام گیرنده را تأیید کند، که ممکن است مدتی طول بکشد، تایید کامل وام مسکن می‌تواند تا ۴۵ روز طول بکشد، اگرچه فرآیند پذیره‌نویسی خود تنها بخش کوچکی از این بازه زمانی را به خود اختصاص می‌دهد، همانطور که گفته شد این نوع پذیره نویسی ها (وام شخصی و بیمه)، بیشتر در کشورهای پیشرفته تر رایج است و در کشور ما ایران این وظیفه به شکلی دیگر در ارائه وام و ارائه بیمه ها نقش خود را ایفا می کنند.
بیمه
پذیره نویسی بیمه همانند پذیره نویسی وام است، با این تفاوت که بیمه گذاران احتمال و اندازه متوسط خسارت را در مقایسه با حق بیمه ای که انتظار وصول دارند، می سنجند، در مورد بیمه نامه های اموال و خودرو، این بر اساس عواملی مانند سن بیمه شده، موقعیت جغرافیایی آنها و سابقه قبلی آنها در پرداخت مطالبات است.
بیمه نامه های عمر پیچیده تر هستند زیرا سابقه پزشکی بیمه شده را نیز در نظر می گیرند، پذیره نویسی بیمه عمر نیز می تواند یک ماه یا بیشتر طول بکشد، اگرچه اکثر تصمیمات در چند روز صادر می شوند.
سهام و اوراق قرضه
اوراق بهادار، پیچیده ترین محصولات برای پذیره نویسی هستند، هنگامی که یک شرکت اوراق قرضه منتشر می کند و یا سهام خود را عرضه می کند، پذیره نویس (معمولاً یک بانک سرمایه گذاری یا همان شرکت تامین سرمایه) حساب ها، جریان های نقدی، دارایی ها و بدهی های شرکت را بررسی و ارزیابی می کند و هرگونه مغایرت را شناسایی می نماید، فرآیند این نوع پذیره نویسی می تواند بین شش تا نه ماه طول بکشد.
بیمه گران به چه اطلاعاتی نگاه می کنند؟
چه آنها در حال قرض دادن پول باشند و چه در حال ارائه بیمه باشند، پذیره نویسان وضعیت مالی هر متقاضی را بررسی می کنند تا تعیین کنند که چقدر ریسک را متحمل می شوند و چه میزان احتمال از دست دادن پول برای آنان وجود دارد، این موضوع معمولاً با مقایسه با داده‌های تاریخی انجام می‌شود: اگر متقاضیانی با مشخصات ریسک مشابه، X% مواقع تمایل به عدم پرداخت بدهی داشته باشند، آنگاه حق بیمه یا نرخ بهره با نرخی تعیین می‌شود که احتمال نکول X% را فرض می‌کند.
پذیره نویسان برای وام های شخصی و بیمه به داده های موجود متقاضی نگاه می کنند؛ برای وام، آنها ممکن است درآمد وام گیرنده، وضعیت اشتغال، و سابقه اعتباری را بررسی نمایند، آنها همچنین ارزش هر دارایی را که برای وثیقه استفاده شده است را ارزیابی خواهند کرد، برای بیمه عمر، آنها ممکن است به سابقه پزشکی بیمه گذران، از جمله عوامل خطرناکی مانند سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل نگاه کنند.
در مورد اوراق بهادار، پذیره نویسان قبل از قیمت گذاری اوراق قرضه یا انتشار سهام، وضعیت مالی ناشر، مانند صورت های مالی و درآمد، جریان نقدی، بدهی ها، و سایر بدهی های احتمالی دیگر را بررسی می کنند، آنها همچنین رتبه اعتباری صادرکننده اوراق را بررسی خواهند کرد.
چگونه پذیره نویسی قیمت بازار را تعیین می کند؟
ایجاد یک بازار منصفانه و باثبات برای تراکنش های مالی، وظیفه اصلی یک پذیره نویس است؛ هر ابزار بدهی، بیمه نامه یا IPO خطر و ریسک خاصی را به همراه دارد که زیان احتمالی برای بیمه گر یا وام دهنده را ایجاد می کند، بخش بزرگی از کار پذیره نویس این است که عوامل خطر شناخته شده را بسنجد و صحت فرآیند را برای تعیین حداقل قیمت برای ارائه پوشش مناسب ریسک ها بررسی کند.
پذیره نویسان با تصمیم گیری همه جانبه در مورد اینکه مایل به پوشش کدام ریسک ها هستند و نرخ هایی که برای کسب سود باید اعمال کنند چگونه باید باشد، به تعیین قیمت واقعی ریسک در بازار کمک می کنند؛ پذیره نویس ها همچنین با رد کردن پوشش، به افشای متقاضیان با ریسک های غیرقابل قبول کمک می‌کنند، مانند افراد بیکار که درخواست وام‌های گران‌قیمت دارند، آنهایی که وضعیت سلامت ضعیفی دارند و درخواست بیمه عمر می‌کنند یا شرکت‌هایی که قبل از آماده شدن اقدام به IPO می‌کنند.
این بررسی ها به طور قابل ملاحظه ای ریسک کلی ادعاهای نادرست را کاهش می دهد، این موضوع به ارائه دهندگان وام، نمایندگان بیمه و بانک‌های سرمایه‌گذاری اجازه می‌دهد تا نرخ‌های رقابتی‌تری را به کسانی که پیشنهادات ریسک کمتری دارند ارائه دهند.
کلمه پذیره نویسی از کجا آمده است؟
اصطلاح “متعهد پذیره نویس” از قرن هفدهم سرچشمه می گیرد، زمانی که کشتی های دریایی برای ریسک بیمه برای سفرهای خارج از کشور پذیره نویسی می شدند، شرکت بیمه با امضای نام خود در پایین سند و تأیید رضایت از معتبر بودن آن، بیمه نامه را امضا می کند ( در اصطلاح انگلیسی آن که از دو کلمه (زیر) و (نوشتن) تشکیل شده، به معنای واقعی کلمه این بیمه نامه های کشتی، زیر نوشته بیمه امضاء شده است).
امروزه هدف از پذیره نویسی چیست؟
پذیره نویسی، چه برای یک بیمه نامه یا یک وام، ریسک یک معامله یا توافق پیشنهادی را مجددا ارزیابی می کند، برای یک بیمه‌گر، پذیره‌نویس باید خطر مواردی را که بیمه‌گذار ادعا می‌کند، تعیین کند؛ برای یک وام دهنده، خطر نکول یا عدم پرداخت وام گیرندگان باید بررسی شود؛ به طور مشابه، پذیره نویسی اوراق بهادار توسط بانک های سرمایه گذاری، سهام و اوراق قرضه تازه منتشر شده را برای تعیین ارزش تعدیل شده با ریسک آنها مورد ارزیابی قرار می دهد.
آیا پذیره نویس می تواند بیمه نامه یا وام را رد کند؟
بله، اگر ریسک پذیری وام گیرنده یا متقاضی بیمه نامه خیلی زیاد تلقی شود، پذیره نویس می تواند نرخ های بالاتری را توصیه کند یا درخواست را به طور کامل رد کند، و یقینا تا زمانی که آنها قوانین ضد تبعیض را زیر پا نگذارند و فقط معیارهای ریسک عینی را ارزیابی کنند .
فرآیند پذیره نویسی چقدر طول می کشد؟
با ظهور فناوری اطلاعات، فرآیند پذیره نویسی برای بیمه گران و وام دهندگان از چند هفته یا چند ماه به تنها چند روز یا حتی در برخی موارد به چند ساعت رسیده است.
سخن پایانی
پذیره نویسی فرآیندی است برای بررسی وضعیت مالی یک متقاضی وام یا درخواست کننده بیمه و یا ناشر اوراق تامین مالی، برای تعیین میزان ریسک آن برای یک وام دهنده یا بیمه گر و یا یک سرمایه گذار؛ این موضوع معمولاً به معنای بررسی درآمد، دارایی‌ها و سابقه اعتباری متقاضیان دریافت وام، بیمه گذران و ناشران اوراق بهادار می باشد.
